y canllaw gorau i dâl gofalwyr maeth

Yn y blog hwn, rydym yn rhannu rhai o’r camsyniadau am dâl gofalwyr maeth. Byddwn ni’n rhoi’r ffeithiau i chi am sut mae arian yn gweithio mewn maethu go iawn.

Byddwn yn ateb eich cwestiynau am arian, y rhai mae pobl yn aml yn ofn eu gofyn.

Gan ddefnyddio geiriau o enau gofalwyr maeth a phobl â phrofiad o fod mewn gofal, byddwn yn ateb 15 cwestiwn am dâl gofalwyr maeth.

15 myth, ffaith a realiti am arian

1. Alla i ofyn am arian?
2. Ydych chi’n cael eich talu i faethu?
3. Ar beth mae’r arian yn cael ei wario?
4. Pam mae’n cael ei alw’n lwfans?
5. Treuliau Teithio
6. Gostyngiadau a phethau am ddim i ofalwyr maeth
7. Gwyliau, penblwyddi, Nadolig…
8. A yw gofalwr maeth yn cael ei gyflogi a’i dalu am gyflog?
9. Ydw i’n gallu gweithio a maethu?
10. Arian Poced a Chynilion
11. A yw pob gofalwr maeth yn gyfoethog?
12. Pam fod rhai gofalwyr yn cael mwy o dâl?
13. A yw gofalwyr maeth yn cael eu trethu ar eu taliadau?
14. A fydd maethu yn effeithio ar fy Mudd-daliadau?
15. Ydy gofalwyr maeth ond yn ei wneud am yr arian?

alla i ofyn am arian?

Gallwch. Efallai nad arian yw’r peth cyntaf rydych chi’n meddwl amdano gyda maethu. Ond mae’n ystyriaeth bwysig. Mae’n rhan o sut rydyn ni’n eich cefnogi chi, i roi’r gofal gorau posib i’n plant.

Mae angen i chi ddeall goblygiadau ariannol maethu. Fel rhan o’r asesiad, bydd eich gweithiwr cymdeithasol yn siarad â chi am incwm eich teulu, pobl sy’n gadael ac yn maethu taliadau.

“Hwn oedd y cwestiwn anoddaf i ni ei ateb. Doedden ni ddim yn gwybod sut byddai’n gweithio. Do’n i ddim eisiau i bobl feddwl mai dim ond yn yr arian oedd gen i ddiddordeb. Ond mae angen i chi wybod a deall pa help ariannol rydych chi’n ei gael.”

Gofalwr maeth awdurdod lleol

ydych chi’n cael eich talu i faethu?

Ydych, cewch gymorth ariannol i bob plentyn maeth yn eich gofal.

Yn aml, gelwir un rhan o’r taliad maethu yn “lwfans” ac fel arfer mae’n cael ei gyfrifo yn dibynnu ar oedran y plentyn a’r nifer o blant rydych yn gofalu amdanynt. Dylai’r arian hwn gael ei wario ar y plentyn. Fel arfer, mae hyn tua £200 yr wythnos ar gyfer plant hyd at 4 oed hyd at £228 yr wythnos i rai dros 16 oed (yng Nghymru).

Mae pob llywodraeth yn y DU yn pennu ei lwfans gofynnol neu argymelledig cenedlaethol ar gyfer gofalwyr maeth yn unol ag oedran ac anghenion plentyn.

Mae’r cyfraddau Lwfans Gofynnol Cenedlaethol wythnosol ar gyfer pob gwlad isod:

Lwfansau wythnosol 2023/4

Ffynhonnell: Y Rhwydwaith Maethu

Mae’n bosib y byddwch hefyd yn derbyn taliad i ofalwyr. Gelwir hyn yn aml yn “ffi” neu lwfans ychwanegol.

Mae’r taliad hwn ar gyfer y gofalwr ac mae’n cydnabod y sgiliau, yr hyfforddiant, yr amser a’r ymroddiad sydd eu hangen i ofalu am ein plant. Gall hyn gwmpasu, er enghraifft, leihau eich oriau mewn gwaith i fynd â’r plentyn i’r ysgol ac oddi yno.

Er enghraifft:

Mae Jan yn gofalu am fabi. Mae hi’n derbyn £200 yr wythnos. Mae hi’n defnyddio’r arian hwn i dalu am glytiau, fformiwla, trafnidiaeth, dillad. Mae Jan wedi bod yn maethu ers 4 blynedd a hefyd yn derbyn taliad ffi o £100 yr wythnos.

Mae Mike yn maethu chwiorydd 10 a 12 oed yn yr hirdymor. Mae’n derbyn £366 yr wythnos i dalu costau bob dydd dillad i’r arddegau, ffonau a chlybiau ar ôl ysgol. Ynghyd â’i daliad ffi o £177 yr wythnos.

Enghreifftiau o daliadau gofalwyr maeth yn y DU 

Mae gofalwyr maeth yn derbyn cefnogaeth ariannol i bob plentyn y maen nhw’n gofalu amdano. Mae taliadau maethu yn cael eu cyfrifo’n wythnosol yn dibynnu ar oedran a nifer y plant rydych chi’n eu meithrin. Mae rhai gofalwyr maeth hefyd yn cael taliad ffioedd am eu hymroddiad, eu gwybodaeth a’u profiad.

Cysylltwch â thîm lleol Maethu Cymru i ddysgu mwy

ar beth mae’r arian yn cael ei wario?

Weithiau mae pobl yn gwneud sylw bod gofalwyr maeth yn “ennill” llawer o arian. Pan siaradon ni â grŵp o ofalwyr maeth a phobl ifanc am y blog yma roedden nhw i gyd yn dweud yr un peth…

“Mae angen i chi egluro ar beth mae’r arian yn cael ei wario”

gofalwr maeth a pherson ifanc â phrofiad o fod mewn gofal

Yn ei hanfod, mae’r arian a roddir i ofalwyr maeth yn mynd tuag at y canlynol:

• Dillad plentyn
• Bwyd y plentyn
• Biliau Aelwydydd
• Trafnidiaeth
• Gweithgareddau
• Arian poced a chynilion Plentyn

Mae’r cymorth ariannol sy’n cael ei roi i ofalwyr maeth er mwyn sicrhau bod ein plant yn cael pethau neis, diwrnodau allan i barciau antur a dillad newydd.

“Mae’r arian yn cwmpasu dillad (i bob cyfnod tyfu) a gweithgareddau ar ôl ysgol – o wersi nofio i grefftau ymladd. Ac mae’n talu tuag at y tanwydd ychwanegol, bwyd a chanran o filiau cartrefi. Mae’n cynnwys agweddau ar fyw bob dydd gan gynnwys arian poced a rhoi rhywbeth yn ei jar bach arian ei hun bob mis.”

Gofalwr Maeth

pam mae’n cael ei alw’n lwfans maethu?

Y “lwfans maethu” yw’r swm rheolaidd o arian sy’n cael ei dalu’n uniongyrchol i gyfrif y gofalwyr maeth i fynd tuag at gostau dydd i ddydd gofalu am blentyn.

Mae angen i chi feddwl amdano fel arian y plentyn.

Yna bydd y gofalwr maeth yn gweithio allan sut maen nhw’n mynd i gyllidebu ar gyfer popeth.

Does dim angen i ofalwyr maeth ddangos na chadw unrhyw gofnodion na derbynebau o’r hyn maen nhw wedi’i brynu neu dalu amdano gyda’r arian hwnnw. Bydd gweithiwr cymdeithasol y plentyn yn gwirio’n rheolaidd fod gan blant ddillad a gweithgareddau priodol.

“Mae gan bobl syniadau rhyfedd am yr arian. Maen nhw’n meddwl eich bod chi jyst yn ffonio gwasanaethau cymdeithasol ac maen nhw’n talu am bopeth i chi. Rydych chi’n byw o fewn eich cyllideb, o fewn eich modd, fe wnaethon ni newid ein harferion gwario a dechrau pethau fel cynllunio prydau bwyd.”

Gofalwr Maeth

Siaradwch â’ch tîm maethu lleol yng Nghymru i ddysgu mwy

treuliau teithio

Mae canran o’r lwfans maethu i dalu am drafnidiaeth.

Y mynd o’r fan hyn i fan draw bob dydd.

Pan fyddwch yn meithrin gyda’r awdurdod lleol, bydd y rhan fwyaf o hyn yn lleol. Os ydych chi’n teithio mwy na hynny, gallwch hawlio milltiroedd ar gost y filltir.

“mae gan y plentyn rwy’n gofalu amdano lawer o gyswllt â’i deulu geni felly rwy’n teithio ychydig yn fwy”

Gofalwr Maeth

gostyngiadau a phethau am ddim i ofalwyr maeth

Mae nifer o’n gofalwyr maeth wrth eu boddau yn prynu pethau braf i’r plant a rhoi anrhegion arbennig iddyn nhw. Yn enwedig pan nad ydyn nhw erioed wedi profi’r pethau hynny o’r blaen.

“Mae cinio tafarn wedi bod yn uchafbwynt gwirioneddol i rai o’r plant rydw i wedi gofalu amdanyn nhw.”

Gofalwr Maeth

Fel gofalwr maeth awdurdod lleol, byddwch yn derbyn amrywiaeth o ostyngiadau a mynediad am ddim mewn lleoliadau lleol i fwynhau diwrnodau allan i’r teulu.

Byddwn yn eich helpu i greu atgofion arbennig newydd i’r plant.

Mae’r tîm maethu yn mwynhau rhannu’r eiliadau hyn gyda’r plant hefyd – felly byddwn yn trefnu diwrnodau allan arbennig, yr awdurdod lleol yn talu amdanynt, i’r holl deulu maethu eu mwynhau am ddim.

gwyliau, penblwyddi, Nadolig…

Mae gofalwyr maeth hefyd yn cael arian i’w wario ar dreuliau gwyliau. Mae’r lwfans gwyliau yn swm o arian y gall gofalwyr maeth benderfynu sut, pryd ac ar yr hyn y maent yn ei wario hyn bob blwyddyn – o deithiau diwrnod lleol ac hufen iâ i wyliau carafanio neu tuag at deithiau tramor.

“Rydyn ni wrth ein boddau yn mynd â’r plant ar wyliau yn y garafán. Ein rhyddid a’n gofod ein hunain yw e a ddim yn rhy gyfyng i’r plant sydd efallai heb brofi gwyliau o gwbl .. rydym wedi cael carafán yr holl amser rydyn ni wedi maethu a llawer o blant wedi profi cyfnod hapus yn y Gorllewin”

Gofalwr maeth awdurdod lleol

Mae gofalwyr maeth hefyd yn derbyn arian i’w wario ar achlysuron arbennig fel penblwyddi a dathliadau crefyddol. Gall y gofalwr maeth benderfynu beth maen nhw’n ei brynu o fewn y lwfans hwnnw, i sicrhau bod ein plant yn cael partïon pen-blwydd neu ddathliadau na fydden nhw erioed wedi’u profi o’r blaen.

Mae rhai gofalwyr maeth yn derbyn hyn fel taliad untro o amgylch pen-blwydd y plentyn neu’r Nadolig ac mae gan rai gofalwyr maeth yr elfen hon wedi’i hychwanegu at eu lwfans wythnosol yn ystod y flwyddyn gyfan.

a yw gofalwr maeth yn cael ei gyflogi a’i dalu am gyflog?

Mae gofalwyr maeth yn fedrus iawn a chawsant hyfforddiant i weithio gyda phlant sydd wedi bod drwy’r felin. Dylai gofalwyr maeth gael eu trin fel aelod cyfartal o’r tîm o amgylch y plentyn. Fodd bynnag, mae statws cyflogaeth gofalwr maeth yn wahanol.

“Dyw e ddim yn swydd 9-5, mae’n ffordd o fyw 24-7”

Gofalwr Maethu

Fel gofalwr maeth, rydych wedi eich “cymeradwyo” gyda gwasanaeth maethu yn hytrach na’ch cyflogi. Golyga hyn fod amrywiaeth enfawr yn y math o faethu mae pobl yn ei wneud. Bydd y taliad y byddwch yn ei dderbyn yn dibynnu ar faint a pha fath o faethu rydych yn ei wneud.

• Gall gofalwyr maeth gynyddu neu leihau faint o faethu maen nhw’n ei wneud, ochr yn ochr â hynt a helynt bywyd teuluol.
• Mae maethu yn rôl sy’n cynnwys eich teulu cyfan.
• Yn dibynnu ar y plant sydd angen gofal a’ch dewis oedran, efallai na fyddwch yn meithrin yn barhaus am 12 mis o’r flwyddyn.
• Gall gofalwyr maeth ddweud ‘na’ i gael plentyn (er mae’n anodd gwneud pan fo chi’n clywed bod person ifanc angen rhywle i aros).

“Roedd ein galwad gyntaf yn 14 oed a dywedais na. Ro’n i’n teimlo’n wael. Ond pan siaradais â fy ngoruchwyliwr fe wnaeth i mi deimlo’n hollol gyfforddus am ddweud na. Ges i fy nhemtio cymaint i ddweud ie, ond roedd rhaid iddo fod yn iawn i’r teulu cyfan.”

Gofalwr Maeth

ydw i’n gallu gweithio a maethu?

Gallwch fod yn ofalwr maeth ac yn gweithio’n llawn amser. Os ydych chi eisiau maethu ond ddim am roi’r gorau i’ch gyrfa, cysylltu â’ch awdurdod lleol fyddai’r dewis gorau.

“Mae 40% o’r gofalwyr maeth yn cyfuno eu rôl faethu â chyflogaeth arall” .

Adroddiad Cyflwr Rhwydwaith Maethu y Genedl 2021

Bydd rhai asiantaethau maethu yn eich annog i roi’r gorau i’ch gwaith i faethu. Fodd bynnag, mae maethu awdurdodau lleol yn hyblyg ac amrywiol.

Mae rhai gofalwyr maeth awdurdodau lleol yn gweithio, mae rhai gofalwyr maeth adref yn ystod y dydd, mae gan rai blant maeth drwy’r amser, rhai’n lleihau eu horiau gwaith ar gyfer mynd yn ôl ac ymlaen o’r ysgol ac mae rhai gofalwyr maeth wedi ymddeol. Mae gennym ofalwyr maeth sydd yn bostmyn, athrawon, staff y cyngor, rheolwyr GIG, peirianwyr awyrennau, yn trin gwallt…

Rhai pethau i’w hystyried:

• Gallai eich swydd eich gwneud yn enghraifft bwysig i blentyn.
• Gofynnir i’ch cyflogwr gyflwyno geirda fel rhan o’ch asesiad maethu, felly siaradwch â nhw am fod yn ofalwr maeth
• Os ydych eisoes yn gweithio gyda phlant, bydd modd trosglwyddo peth o’ch hyfforddiant a’ch profiad.
• Os byddwch yn meithrin babanod a phlant cyn ysgol yn unig, bydd angen i chi (neu rywun yn eich teulu) fod gartref gyda nhw.
• Mae rhai gofalwyr maeth yn gofalu am fwy nag un plentyn ifanc
• Mae rhai rhieni’n maethu ochr yn ochr â gofalu am eu plant ifanc eu hunain gartref.

“Os ydych chi’n mynd i roi’r gorau i waith, mae angen i chi feddwl sut y byddwch chi’n rheoli eich arian. Dwi’n gweithio 2-3 shifft yr wythnos tra mae e yn yr ysgol i allu prynu pethau fel gwyliau a gyda’r Nadolig ar ddod.”

Gofalwr Maeth

Gydag unrhyw gydbwysedd rhwng maethu/gwaith, bydd angen i chi addasu rhai agweddau o’ch bywyd er mwyn gwneud gwahaniaeth i fywyd plentyn. Mynd i hyfforddiant a chyfarfodydd neu wneud y gwaith o fynd yn ôl ac ymlaen o’r ysgol a gwyliau ysgol.

“Fel gofalwr sengl allwn i ddim gweithio yn ystod gwyliau’r haf, mae angen swydd a fydd yn ffitio”

Gofalwr Maeth

Mae rhai gofalwyr maeth yn dechrau drwy ofalu am benwythnosau yn unig ac yn ystod gwyliau ysgol. Gallai plentyn ddod yn rheolaidd am ymweliad misol i brofi hwyl a chynhesrwydd eich cartref. Gallwch symud at faethu’n raddol ac ennill rhai sgiliau newydd. Gallech fod yn gymorth cyson hirhoedlog yn eu bywydau.

Blog: allaf weithio a bod yn ofalwr maeth?

arian poced a chynilion

Mae cael arian poced yn dda i blant.  Mae’n eu helpu nhw i ddysgu faint mae pethau’n ei gostio, sut i gynilo a sut i reoli eu harian pan fyddan nhw’n hŷn.

Mae rhan o’r lwfans maethu yn cwmpasu elfen o arian poced. (Mae’r rhan fwyaf o blant yn ymwybodol o hyn)

Mae plant eisiau teimlo fel rhan o’r teulu, felly’n aml mae’r un arian poced a disgwyliadau yn berthnasol i bob plentyn ar yr aelwyd yn dibynnu ar eu hoedran.

“Pan mae gofalwyr maeth yn rhoi arian poced allan, dylai fod yn deg.”

Person ifanc â phrofiad o ofal

Roedd llawer o ofalwyr maeth yn neilltuo rhan o’r lwfans ac yn annog pobl ifanc i agor cyfrif cynilo.

Mae’r arbedion yn enw’r plentyn ei hun ac yn mynd gyda nhw os ydyn nhw’n dychwelyd adref, yn symud i ofalwyr gwahanol neu pan maen nhw’n oedolion. Os yw’r plentyn wedi defnyddio rhai o’i gynilion, dylai gofalwyr maeth ddogfennu a chadw copi o dderbynebau er mwyn dangos lle mae’r arian hwnnw wedi mynd.

a yw pob gofalwr maeth yn gyfoethog?

Does dim rhaid i chi fod yn gyfoethog na chael tŷ mawr crand. Dim ond eu caru nhw.

Nid maint eich tŷ, ond y cynhesrwydd ynddo, sy’n bwysig ac yn ei wneud yn gartref.

Cysylltwch â thîm maethu eich awdurdod lleol

pam fod rhai gofalwyr yn cael mwy o dâl?

Mae maethu yn llawer o bethau gwahanol i wahanol bobl. Nid yw’r un peth yn addas i bawb, mae’n hyblyg iawn. Bydd y ffordd y mae un person yn disgrifio maethu yn dibynnu ar y plentyn neu’r plant y maen nhw’n gofalu amdanynt, faint o faethu maen nhw’n ei wneud a gyda phwy maen nhw’n maethu.

Os ydych yn meithrin gyda’r awdurdod lleol, gallwch adeiladu eich profiad a’ch sgiliau wrth faethu, yn hytrach na gwneud popeth ar unwaith.

Mae rhai gwasanaethau maethu yn cynnig cymhelliant ariannol wrth i chi ennill gwybodaeth a phrofiad.

Ar gyfer rhai mathau o faethu, yn enwedig plant a phobl ifanc nad ydynt yn yr ysgol yn llawn amser neu sydd angen lefelau uchel o oruchwyliaeth, efallai y bydd angen i ofalwyr maeth fod ar gael yn llawn ac adref yn ystod y dydd. Gall y math hwn o faethu ddarparu cyfradd dalu uwch.

ydw i’n cael fy nhrethu ar daliadau gofalwyr maeth?

Os yw’r taliad rydych yn ei dderbyn o faethu yn llai na £37,640 y flwyddyn (£18,140 + £375 yr wythnos fesul plentyn dan 10) neu £41,540 (£18,140 + £450 yr wythnos i bob plentyn 11+) yna efallai na fydd gennych unrhyw dreth i’w thalu. (15/3/23)

Mae’r gofalwyr maeth yn cael eu hystyried yn hunangyflogedig. Ond peidiwch â phoeni! Gall y ffurflenni treth ar gyfer maethu fod yn syml iawn.

Mae gan Ofalwyr Maeth fynediad at reolau treth arbennig ac mae ganddyn nhw hawl i “Ryddhad Gofal Cymwys“. Felly er mae’n debyg na fyddwch yn talu unrhyw dreth ar eich taliadau maethu, bydd dal angen i chi gwblhau ffurflen dreth bob blwyddyn.

Mae dau ddull; y dull symlach sy’n llawer haws ac nid oes rhaid i chi gadw unrhyw dderbynebau. A’r dull elw a cholled, ond byddai angen i chi gadw eich holl dderbynebau a chofnodi eich incwm a’ch gwariant.

Mae rhai gofalwyr maeth yn dal i ddewis talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2, gan y gall hyn effeithio ar eich mynediad at fudd-daliadau gwladol fel eich pensiwn gwladol.

Gallwch wneud cais am gredydau YG neu gredydau YG yn awtomatig os ydych yn hawlio credyd cynhwysol.

Mae’r Rhwydwaith Maethu’n cynnig cyngor arbenigol a gweminarau a chanllawiau defnyddiol ar dreth gofalwyr maeth.

a fydd bod yn ofalwr maeth yn effeithio ar eich budd-daliadau?

Os ydych eisoes yn hawlio budd-daliadau, boed hynny’n Gymorth Incwm, Credyd Treth Gwaith, Credyd Treth Plant, Budd-dal Tai, Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm neu os ydych wedi symud draw i Gredyd Cynhwysol – bydd unrhyw daliadau maethu yn cael eu diystyru fel incwm.

Os ydych yn hawlio’r Lwfans Gofalwyr neu DLA ar gyfer eich plentyn eich hun, bydd taliadau maethu hefyd yn cael eu diystyru fel incwm.

Gan fod maethu yn cael ei ystyried yn hunangyflogaeth, gallai fod gennych hawl o hyd i gredyd treth gwaith a chredyd treth plant os oes gennych blant eich hun.

Byddai unrhyw hawliadau budd-daliadau newydd yn dod o dan Gredyd Cynhwysol.

Os ydych chi’n gwpl, yna byddai un person yn cael ei enwebu’n “ofalwr arweiniol” ac er bod incwm maethu yn cael ei ddiystyru, byddai’n rhaid datgan incwm aelwydydd eraill fel incwm partner, ac ni allwch dderbyn Credyd Cynhwysol os yw eich cyfalaf (cynilion a buddsoddiadau) yn uwch na £16,000.

Cyfrifianellau budd-daliadau – GOV.UK (www.gov.uk)

Gall eich tîm maethu lleol yng Nghymru eich cynghori ar eich sefyllfa unigol a’ch helpu i ddeall sut olwg fyddai ar eich sefyllfa ariannol os byddwch yn meithrin.

ydy gofalwyr maeth ond yn ei wneud am yr arian?

Mae tâl gofalwyr maeth ac arian yn bwnc nad ydyn ni’n siarad amdano’n aml iawn. Ry’n ni’n gwybod sut mae’n gwneud i ofalwyr a phobl ifanc sydd â phrofiad o fod mewn gofal deimlo.

“Dwi wedi clywed pobl yn siarad amdano fe fel rhywbeth sy’n gwneud arian a dyw e ddim yn gwneud i fi deimlo’n dda o gwbl. Mae pobl yn cymryd yn ganiataol eich bod yn ennill llwyth”

Gofalwr Maeth

Mae plant a phobl ifanc sydd â phrofiad o fod mewn gofal wrth wraidd popeth a wnawn. Siaradom â grŵp o bobl ifanc sydd â phrofiad o fod mewn gofal yn Voices From Care Cymru cyn ysgrifennu’r blog hwn ac am sut maen nhw’n teimlo am hysbysebion i ofalwyr maeth yn siarad am ennill arian.

“Dydy plant ddim eisiau cael eu defnyddio am arian”

Person ifanc â phrofiad o ofal

Esboniodd un person ifanc fod angen caredigrwydd yn eich calon, ac nid dim ond bod ynddo am yr arian. Mae’n rhaid i chi fod eisiau ei wneud e.

“Gofalwyr maeth da yw’r rhai sy’n gofalu. Ac yn poeni dim am yr arian.”

Person ifanc â phrofiad o ofal

y cam nesaf i chi

Mae’n bwysig eich bod yn deall yr ochr ariannol o ddod yn ofalwr maeth.

Mae eich tîm maethu lleol Cymru yma i ateb eich holl gwestiynau maethu, felly gofynnwch i ni sut y bydd taliadau gofalwyr maeth yn gweithio i chi. Byddwn yn esbonio’r cymorth ariannol y byddwch yn ei dderbyn a’r math o faethu sy’n iawn i chi a’ch teulu.

Cysylltu â ni