Canllaw i blant a phobl ifanc
A-Y
am beth maen nhw'n sôn?
Gallwn ddweud wrthych beth mae'r cyfan yn ei olygu
Geiriau a beth maen nhw'n ei olygu
Cyfoedion
Mae hwn yn golygu plant eraill tua’r un oedran neu sydd â hoffterau a diddordebau tebyg.
Cynllun Llwybr
Mae hwn yn gynllun pan fyddwch chi’n 16 oed ac yn cynllunio ar gyfer byw’n annibynnol.
Cyswllt
Ymweliadau â’ch teulu geni, mam, tad, neiniau a theidiau, brodyr neu chwiorydd. Rydyn ni’n hoffi galw hyn yn ymweliadau neu amser teuluol.
CAMHS
Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed
GGA
Gorchymyn Gwarchodaeth Arbennig. Mae Gwarcheidwad Arbennig fel arfer yn aelod o’r teulu neu’n ofalwr maeth hirdymor sydd wedi gwneud cais i ofalu am y plentyn nes ei fod yn 18 oed ac mae’r plentyn yn byw gydag e’n barhaol.
Gorchymyn Gofal
Os yw’r cyngor eisiau cymryd plentyn i ofal i’w gadw’n ddiogel, ni allant wneud hynny ar unwaith. Mae yna broses gyfreithiol y mae’n rhaid iddo ei ddilyn. Mae dechrau’r broses gyfreithiol hon yn cael ei alw’n cychwyn ‘achos gofal’.
Y cam cyntaf yw gwneud cais am orchymyn gofal dros dro (ICO).
Gall y cyngor wneud cais am orchymyn gofal dros dro trwy fynd i’r llys teulu. Rhaid iddo brofi bod y plentyn yn cael ei niweidio, neu mewn perygl o gael ei niweidio, ac y bydd ei roi mewn gofal yn atal hynny rhag digwydd.
Os yw’r barnwr yn cytuno, bydd y plentyn yn mynd i ofal y cyngor.
Y cam nesaf yw gwneud cais am orchymyn gofal (CO).
Os yw’r barnwr yn cytuno i’r gorchymyn gofal, bydd y plentyn yn aros yng ngofal y cyngor. Nid oes terfyn amser ar ba mor hir y gall gorchymyn gofal bara. Bydd y plentyn yn aros yng ngofal y cyngor nes:
- y gall fynd yn ôl at ei rieni
- bod gorchymyn arall yn cael ei wneud sy’n nodi â phwy ddylai fyw
- bod y plentyn yn troi’n 18 oed
Tra bod gorchymyn gofal dros dro neu orchymyn gofal ar waith, mae’r rhieni yn rhannu cyfrifoldeb rhianta gyda’r cyngor. Ond gall y cyngor wneud penderfyniadau heb gynnwys y rhieni, os yw’n meddwl ei fod er budd gorau’r plentyn.
Lles
Pan fydd pum angen sylfaenol person yn cael eu diwallu – cymdeithasol, corfforol, emosiynol, diwylliannol, dysgu.
Lleoliad
Mae lleoliad yn cyfeirio at ble rydych chi’n byw gyda gofalwyr maeth.
PDG
Mae hwn yn golygu plentyn sy’n derbyn gofal gan yr awdurdod lleol neu blentyn sy’n derbyn gofal.
Brodyr / Chwiorydd
Mae hyn yn golygu eich brodyr neu chwiorydd, a hanner brodyr a chwiorydd, os oes gennych rai.
Seibiant
Dyma pryd y gallwch fynd at ofalwr maeth arall am benwythnos neu am ymweliad byr – rydyn ni’n hoffi ei alw’n seibiannau byr.