blog

plant gofalwyr maeth: bywyd mewn teulu sy’n maethu

Mae sgyrsiau ynghylch maethu yn aml yn canolbwyntio ar yr oedolion – y gofalwyr maeth sy’n gwneud y penderfyniad i groesawu pobl ifanc i’w cartrefi. Ond mae mwy i’r stori bob amser; mae’n stori teulu cyfan.

Mewn llawer o aelwydydd, mae plant geni gofalwyr maeth yn chwarae rhan bwysig. Wedi’r cyfan, nhw yw’r rhai sy’n gwneud i blant maeth deimlo’n groesawgar ac yn ddiogel o’r diwrnod cyntaf, trwy rannu nid yn unig eu cartrefi, ond hefyd eu trefn bob dydd a’u rhieni.

Mae siarad â phlant gofalwyr maeth yn taflu goleuni ar eu profiadau unigryw o dyfu i fyny ochr yn ochr â brodyr a chwiorydd maeth – o’r heriau, i’r llawenydd a’r gwersi a fydd yn aros gyda nhw am oes.

trefn ddyddiol teulu maeth

Ar gyfer plant geni gofalwyr maeth, mae maethu yn cael ei integreiddio i wead bywyd teuluol. P’un a yw plentyn yn aros yn eu cartref am ychydig ddyddiau, neu fisoedd a hyd yn oed flynyddoedd, iddyn nhw, mae’r profiad yn dod i lawr i’w teulu yn cynnig lle diogel i aros pan na allant fyw gyda’u rhieni geni.

‘Rydw i wedi dysgu nad yw bywyd bob amser yn berffaith, ac mae angen i ni gamu i’r adwy a helpu’ – Eli

Mae’r realiti o ddydd i ddydd o fyw gyda brodyr a chwiorydd maeth yn aml yn brysur: o arferion newydd y mae angen i bawb eu cofleidio, i fwy o bobl o gwmpas amser bwyd, gweithwyr cymdeithasol ar y ffôn a llenwi gwaith papur wrth fwrdd y gegin, a rhannu’r remôt (neu’r ystafell ymolchi!).

Ac er bod angen i blant geni gofalwyr maeth hefyd rannu amser a sylw eu rhieni, mae’r atgofion a’r cerrig milltir a rennir yn aml yn arwain at gyfeillgarwch gydol oes.

Mae maethu mewn gwirionedd yn ymdrech sy’n cynnwys y teulu cyfan.

sut mae plant gofalwyr maeth yn helpu

Mae maethu yn ymdrech tîm, ac mae plant geni gofalwyr maeth yn chwarae rhan bwysig. Yn aml, nhw fyddai’r cyntaf i gynnig cyfarchiad cynnes, rhoi taith y tŷ iddynt, a’u helpu i setlo. P’un a yw’n eu dangos i’w hystafell, ymuno â gêm, neu ddim ond gwylio sioe gyda’i gilydd, gall yr ystumiau bach hyn wneud yr holl wahaniaeth i blentyn maeth sy’n teimlo’n nerfus ac yn ansicr mewn amgylchedd newydd.

‘’Dywedwch helo, cyflwynwch eich hun, dangoswch eu hystafell wely iddynt, gofynnwch iddyn nhw beth maen nhw’n mwynhau ei wneud. Ar ôl ychydig ddyddiau, rydyn ni’n ceisio gwneud rhai pethau hwyliog fel man chwarae.’ – Joel

Mae plant gofalwyr maeth hefyd yn cefnogi eu rhieni gydag elfennau bob dydd o fywyd teuluol, fel diddanu eu brodyr a chwiorydd maeth, gwneud yn siŵr eu bod yn teimlo eu bod wedi’u cynnwys, a sefydlu trefn gyda’i gilydd. Fel hyn, mae’r teulu cyfan yn gweithio fel tîm, ac mae eich plant eich hun yn dysgu sut i fod yn fwy cyfrifol ac amyneddgar – dau sgil hanfodol ar gyfer yn ddiweddarach mewn bywyd.

plant gofalwyr maeth: balchder mewn hunaniaeth

I lawer o blant gofalwyr maeth, mae cael eu teulu’n maethu’n ennyn balchder. Mae’n rhywbeth y byddent yn ei drafod yn gyffrous gyda’u ffrindiau i ymatebion chwilfrydig – ac weithiau cenfigennus – gan gyd-ddisgyblion sy’n gweld cael cartref brysur, swnllyd a brodyr a chwiorydd maeth i ofalu amdanynt fel rhywbeth arbennig.       

‘Dwi’n dweud wrth fy ffrindiau bod gennym ni fabi neu blentyn newydd i ofalu amdano. Mae fy ffrindiau yn meddwl ei bod yn cŵl bod gen i frodyr a chwiorydd maeth gartref bob amser.’ – Benjamin

Mae tyfu i fyny fel plentyn geni gofalwyr maeth yn siapio ymdeimlad o hunaniaeth pobl ifanc, yn aml yn gwneud iddynt deimlo’n fwy hyderus a chyfrifol o oedran ifanc.

Mae profi’r broses yn uniongyrchol, a’i chyfleu i’w ffrindiau mewn ffordd syml ond effeithiol, hefyd yn ffordd wych o chwalu unrhyw chwedlau ynghylch maethu, gan roi pwyslais ar bob plentyn yn teimlo’n ddiogel ac yn gofalu amdano.

Mae llawer o blant gofalwyr maeth yn mynd ymlaen i ddod yn ofalwyr maeth eu hunain yn eu 20au. Mae rhai plant geni gofalwyr maeth hefyd yn defnyddio eu profiad maethu fel pwnc ar gyfer eu haseiniadau iechyd a gofal cymdeithasol yn yr ysgol, neu’n mynd ymlaen i yrfa yn y maes hwn.

Laura, Gweithiwr Cymdeithasol Goruchwyliol, Maethu Cymru

“Roedd fy mam hefyd yn ofalwr maeth, ac yn fuan ar ôl sylweddolais fy mod eisiau bod yn weithiwr cymdeithasol"

"Roedd fy mam hefyd yn ofalwr maeth"

ffarwelio â brodyr a chwiorydd maeth

Y rhan anoddaf i lawer o deuluoedd yw ffarwelio pan fydd plentyn maeth yn symud ymlaen. Mae hyn yn arbennig o wir am blant gofalwyr maeth sydd wedi bondio â’u brodyr a chwiorydd maeth, yn enwedig y rhai sydd wedi bod yn helpu i ofalu am fabanod neu blant iau.

Er bod llawer yn cyfaddef eu bod yn teimlo’n drist ar y pryd, mae’r profiad hwn yn eu helpu i adeiladu gwytnwch a dysgu taflu goleuni cadarnhaol ar newid trwy ail-fframio ‘hwyl fawr’ fel ‘welwn ni chi yn fuan’, a dathlu eu brodyr a chwiorydd maeth yn mynd i ddyfodol gwell.

‘Mae ambell ffarwél yn anos na’i gilydd, ond rydym yn hoffi meddwl amdano fel ‘gwelai di’n fuan’ yn hytrach na hwyl fawr.  Ydw, dwi’n digalonni pan fydd ein babanod yn symud ymlaen, ond wrth fy modd yn eu gweld eto ymhen ychydig wythnosau gyda’u teulu biolegol neu deulu mabwysiadol.’ – Olivia

Pan fydd hi’n bryd i’w brodyr neu chwiorydd maeth ymuno â theulu mabwysiadol neu ddychwelyd at eu rhieni, creu lle diogel ar gyfer sgwrs gyda’ch plant eich hun, lle gall pawb drafod eu teimladau a phrosesu’r trawsnewid. Mae hwn yn gam pwysig i’w helpu i adeiladu cryfder ac aeddfedrwydd. Gall tynnu sylw helpu hefyd.

effaith barhaol tyfu i fyny gyda brodyr a chwiorydd maeth

Gall tyfu i fyny fel plentyn gofalwr maeth weithiau fod yn heriol, ond mae’n gadael marc cadarnhaol, parhaol. Mae’n wers uniongyrchol mewn gofalu am eraill, rhannu, a bod yn addasadwy i heriau bywyd.

Hefyd, mae gweld y gwahaniaeth y gall croesawu plentyn sydd wedi cael dechrau anodd mewn bywyd i’w teulu ei wneud yn brofiad ystyrlon sy’n aros gyda nhw drwy gydol eu hoes.

Mae rhieni maeth sy’n cynnal amgylchedd cefnogol, lle gallant gael sgyrsiau agored a gonest, yn gweld bod maethu nid yn unig yn cyfoethogi bywydau pobl ifanc yn eu gofal, ond hefyd yn cryfhau’r cysylltiadau â’u plant geni.

Children of foster carers book in welsh

Clywch am straeon plant gofalwyr maeth yng Nghymru yn ein e-lyfr.

croesawu plentyn maeth i’ch teulu, gyda maethu cymru

O groeso cynnes i gemau, chwerthin, a hyd yn oed y ffarwel chwerwfelys, mae plant gofalwyr maeth yn aml wrth wraidd y profiad maethu i lawer o bobl ifanc mewn gofal.

Ac, er y gallai fod heriau i’r daith, mae hefyd yn hynod werth chweil ac yn sicr o siapio eich plant geni i fod yn unigolion tosturiol, gwydn. Os hoffech ddysgu sut y gall eich teulu ymuno â’r gymuned faethu, dewch o hyd i’ch awdurdod lleol ac estyn allan!

Story Time

Stories From Our Carers